Jednym z najważniejszych aspektów zdrowego trybu życia jest odpowiednia ochrona przeciwsłoneczna. Ekspozycja na słońce wiąże się z rakiem skóry, lecz nie wszyscy są tego w pełni świadomi. Jest to najczęstszy rodzaj raka skóry. Najlepiej ograniczyć czas spędzany w pełnym słońcu. Pamiętajmy, aby nosić odzież ochronną i czapki, gdy jesteśmy na zewnątrz. Używajmy kremów przeciwsłonecznych przez cały rok na odsłoniętej skórze, takiej jak twarz i dłonie. Produkt z SPF chroni skórę i pomaga zapobiegać czerniakowi. Wybierzm filtr przeciwsłoneczny o szerokim spektrum działania, który blokuje zarówno promienie UVA, jak i UVB. Powinien to być przynajmniej SPF 15. Nie warto korzystać z solarium lub rezygnować z ochrony przeciwsłonecznej dla ładniejszej opalenizny. Przez złe nawyki trwające latami, możemy bardzo żałować, że nie zdecydowaliśmy się na ochronę przeciwsłoneczną.

Promienie słoneczne sprawiają, że czujemy się dobrze i po krótkim czasie nasza skóra wygląda lepiej. Niestety wszystko ma swoje efekty. Ekspozycja na słońce powoduje większość zmarszczek i plam starczych na naszej twarzy, szyi i dłoniach. Chcąc poprawić wygląd w krótkim czasie, zapominamy o długofalowych skutkach: nasza skóra starzeje się o wiele szybciej. Z jednej strony pielęgnujemy ciało, a z drugiej je niszczymy. Nie ma to najmniejszego sensu. Myślę, że najgorszy w działaniu promieni UV na skórę jest opóźniony efekt. Nie zawsze czujemy, że z naszą skórą jest coś nie tak. Rumień często pojawia się później, a wtedy możemy być pewni, że promienie wniknęły w głębokie warstwy skóry i zaczęły wyrządzać duże szkody.

Lato, wakacje to okres w roku, w którym nasza skóra jest najbardziej narażona na podrażnienia, wywołane promieniowaniem UV. Coraz bardziej słoneczne lata w naszym kraju, wyczekiwane przez cały rok wakacyjne wyjazdy, pobyty w miejscach, gdzie opala nas intensywne słońce, wycieczki do egzotycznych krajów, gdzie chwila nieuwagi może spowodować oparzenie skóry i porażenie słoneczne, ekspozycja fragmentów ciała, które zazwyczaj nie są narażone na opalania - wszystko to powoduje, że po powrocie nasza skóra nie jest bynajmniej wypoczęta, jest podrażniona i wysuszona, podatna na niepożądane zmiany. Aby zapobiec rozwojowi takich podejrzanych zmian, należy poddać ją diagnostyce. Profilaktyka czerniaka jest o tyle prosta, że możemy sami przebadać swoją skórę. Powinniśmy to robić regularnie, a na pewno trzeba poddać ją uważnej obserwacji po powrocie z wakacji. Większość Polaków posiada fototyp skóry typu A lub B, czyli jasną karnację, pozbawioną czynników obronnych, szczególnie podatną na oparzenia. Bardziej narażone są osoby o jasnych lub rudych włosach i jasnej cerze z licznymi piegami i pieprzykami. Taka skóra nie toleruje słońca i pod jego wpływem zamiast opalać się, ulega poparzeniom. Pod wpływem promieniowania słonecznego, oparzona skóra może stworzyć niebezpieczne mutacje, które prowadzą do rozwoju nowotworu. Aby temu zapobiec, należy pamiętać o odpowiedzialnej profilaktyce wtórnej – czyli sprawdzić czy nic złego nie dzieje się na skórze i w razie czego szybko zareagować. Zaczynamy od samokontroli skóry. Stajemy przed lustrem i uważnie przyglądamy się całej powierzchni swojej skóry. Szukamy podejrzanych zmian. Mogą wystąpić na twarzy, nogach, plecach, stąd, jeżeli jest taka możliwość, warto poprosić kogoś o pomoc. Zmiany skórne mogą także wystąpić u dzieci. W tym przypadku, to rodzice powinni wspólnie z dzieckiem przeprowadzić taką kontrolę po wakacjach i dokładnie przyjrzeć się jego skórze narażonej na intensywne działanie promieniowania UV podczas lata. Uważnie obserwujmy, czy nie pojawiły się nowe zmiany, a te zmiany, które już były: znamiona, pieprzyki, piegi, czy nie uległy zmianie. Zmiany czerniakowe mają wiele cech charakterystycznych. Określa się je za pomocą kryterium ABCDE - czerniakowego abecadła. Jeżeli podejrzane znamię posiada jedną z następujących cech: A - stało się asymetryczne, B - ma poszarpane, zgrubiałe brzegi, C - czerwony lub czarny, niejednolity kolor, D - duży, powiększony rozmiar, E - ewoluuje, w znamieniu zachodzą zmiany - pilnie udaj się na kontrolę do lekarza specjalisty: dermatologa lub chirurga onkologa. Odpowiednio wcześnie wykryta zmiana nowotworowa skóry jest prawie w 100% uleczalna. Lekarze specjaliści, dermatolog lub chirurg onkolog dysponują doświadczeniem w wykrywaniu i rozpoznawaniu podejrzanych zmian na skórze. Poza tym, może się zdarzyć, że przeoczymy zmianę w trudno dostępnym miejscu na skórze lub błonie śluzowej. Wypatrzy ją wprawne oko specjalisty. Lekarz zbada skórę przy pomocy dermatoskopu, lupki, która daje 10-12- krotne powiększenie i odpowiednie oświetlenie uwypuklające zgrubienia i przebarwienia zmian. Badanie jest bezbolesne i trwa 5-10 minut. Powinno się przynajmniej raz do roku, a w przypadku osób o jasnej karnacji jeszcze częściej, wykonać takie badanie. Okres po wystawieniu skóry na długotrwałą ekspozycję na słońce wydaje się na takie badanie, najbardziej odpowiedni. W większości przypadków wizyta u lekarza kończy się na kontroli skóry przy użyciu dermatoskopu. Zdarza się jednak, że podejrzane znamię trzeba usunąć. Przy odpowiednio wczesnym jego wykryciu, jest to prosty zabieg ambulatoryjny, dokonywany przez chirurga, który na tym etapie, zapobiega rozwojowi choroby. Czerniak złośliwy jest najbardziej podstępnym nowotworem skóry, dynamicznie rozwijającym się i odpornym na leczenie. Aby zapobiec chorobie, warto po powrocie z wakacji, gdzie nasza skóra była znacznie bardziej niż zazwyczaj wystawiona na promieniowanie UV, poświęcić chwilę na jej kontrolę i wizytę u lekarza specjalisty. Takiej kontroli koniecznie także poddać należy dzieci. Profilaktyka czerniaka jest prosta i bezbolesna, a za jej przyczyną możemy skutecznie zapobiec powstaniu i rozwojowi choroby. Lekarze rekomendują kontrolną wizytę o dermatologa jako mądre i roztropne zakończenie letnich wakacji!

Czerniak skóry jest nowotworem coraz częściej występującym w naszym społeczeństwie. Co roku odnotowuje się około 50 000 przypadków nowych zachorowań na nowotwory skóry. W tym około 2500-3000 stanowią zachorowania na czerniaki. Czerniak jest to nowotworem złośliwym skóry. Wywodzi się z komórek wytwarzających barwnik zwany melaniną, dzięki któremu nasza skóra po dłuższym kontakcie z promieniami słonecznymi ulega opaleniu. Najczęstszym jego punktem wyjścia są znamiona barwnikowe. Czerniak może pojawić się nie tylko na skórze, ale także w obrębie ust, nosa, gałek ocznych. Do najbardziej charakterystycznych czynników powstawania czerniaka zalicza się między innymi ekspozycję na promienie słoneczne jako czynnik dominujący, wiek, bo częstość występowania nowotworów najczęściej wzrasta z wiekiem, także orgowacenie słoneczne, bo najczęstszy stan przedrakowy rozwijający się na skórze narażonej na nadmierną ekspozycję na promienie słoneczne. Jesień to dobry czas na przyjrzenie się znamionom i przebarwieniom skóry. Działanie promieni słonecznych, na które wystawialiśmy się latem, jest bowiem jednym z czynników ryzyka raka skóry, w tym również czerniaka. Czerniak to jeden z najbardziej agresywnych nowotworów - w początkowym stadium rozwoju możliwy do wyleczenia. Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że co roku w Polsce czerniak jest diagnozowany u blisko 4 tys. osób. Tym samym przestał być rzadkim nowotworem, a zachorowalność na niego systematycznie rośnie. Kiedyś występował u ludzi w podeszłym wieku, teraz we wszystkich grupach wiekowych. Jest to związane ze zmianą obyczajów, która następuje od lat 90. XX, czyli panującą powszechnie modą na opalanie się oraz wakacyjne wyjazdy do krajów, gdzie słońce świeci mocniej niż u nas. Największym czynnikiem ryzyka rozwoju czerniaków oraz innych nowotworów skóry jest bowiem uszkadzające działanie promieniowania ultrafioletowego. Nie ma bezpiecznego opalania się, ale to nie oznacza, że nie należy przebywać na słońcu, gdyż wszystkie ekstremalne zachowania są groźne dla zdrowia. Pełne wystawianie się na słońce nie powinno jednak przekraczać 10 minut w godzinach popołudniowych. Oczywiście sport na świeżym powietrzu jest samą przyjemnością, ale w stroju i po zastosowaniu kremów z protekcją UV. Ekspozycji na promienie słoneczne szczególnie należy unikać między godziną 11:00 a 15:00, ponieważ wtedy słońce świeci najintensywniej. I nie dotyczy to tylko miesięcy letnich, bowiem zachorowania na czerniaka są rozpoznawane w ciągu całego roku. Wychodząc z domu trzeba zadbać o osłaniające ciało ubranie, posmarować się kremem z filtrem, a także włożyć okulary przeciwsłoneczne oraz nakryć głowę. Odnosi się to do osób, które nie tylko wyjeżdżają na urlop, ale również pracują na słońcu. Opalanie jest szczególnie groźne w okresie dzieciństwa. Poparzenie słoneczne w wieku 4-5 lat dwukrotnie zwiększa ryzyko rozwoju czerniaka w dorosłym życiu. Dzieci nie mają jeszcze w pełni wykształconego systemu obronnego organizmu i bardzo łatwo ulegają takim oparzeniom. A więc czapki z daszkami, kapelusze z dużymi rondami, okulary przeciwsłoneczne z filtrem, okrycie ciała są w ich przypadku absolutnie konieczne. Miłośnicy opalania argumentują, że promienie słoneczne są źródłem witaminy D. Potrzebna dawkę dostarczamy przebywając na słońcu od 10 do 12 minut. Nie da się jej „wyprodukować” na zapas. Stąd coraz częściej lekarze zalecają suplementację doustną witaminy D.

Czerniak skóry jest nowotworem coraz częściej występującym w naszym społeczeństwie. Co roku odnotowuje się około 50 000 przypadków nowych zachorowań na nowotwory skóry. W tym około 2500-3000 stanowią zachorowania na czerniaki. Czerniak jest to nowotworem złośliwym skóry. Wywodzi się z komórek wytwarzających barwnik zwany melaniną, dzięki któremu nasza skóra po dłuższym kontakcie z promieniami słonecznymi ulega opaleniu. Najczęstszym jego punktem wyjścia są znamiona barwnikowe. Czerniak może pojawić się nie tylko na skórze, ale także w obrębie ust, nosa, gałek ocznych. Do najbardziej charakterystycznych czynników powstawania czerniaka zalicza się między innymi ekspozycję na promienie słoneczne jako czynnik dominujący, wiek, bo częstość występowania nowotworów najczęściej wzrasta z wiekiem, także orgowacenie słoneczne, bo najczęstszy stan przedrakowy rozwijający się na skórze narażonej na nadmierną ekspozycję na promienie słoneczne. Jesień to dobry czas na przyjrzenie się znamionom i przebarwieniom skóry. Działanie promieni słonecznych, na które wystawialiśmy się latem, jest bowiem jednym z czynników ryzyka raka skóry, w tym również czerniaka. Czerniak to jeden z najbardziej agresywnych nowotworów - w początkowym stadium rozwoju możliwy do wyleczenia. Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że co roku w Polsce czerniak jest diagnozowany u blisko 4 tys. osób. Tym samym przestał być rzadkim nowotworem, a zachorowalność na niego systematycznie rośnie. Kiedyś występował u ludzi w podeszłym wieku, teraz we wszystkich grupach wiekowych. Jest to związane ze zmianą obyczajów, która następuje od lat 90. XX, czyli panującą powszechnie modą na opalanie się oraz wakacyjne wyjazdy do krajów, gdzie słońce świeci mocniej niż u nas. Największym czynnikiem ryzyka rozwoju czerniaków oraz innych nowotworów skóry jest bowiem uszkadzające działanie promieniowania ultrafioletowego. Nie ma bezpiecznego opalania się, ale to nie oznacza, że nie należy przebywać na słońcu, gdyż wszystkie ekstremalne zachowania są groźne dla zdrowia. Pełne wystawianie się na słońce nie powinno jednak przekraczać 10 minut w godzinach popołudniowych. Oczywiście sport na świeżym powietrzu jest samą przyjemnością, ale w stroju i po zastosowaniu kremów z protekcją UV. Ekspozycji na promienie słoneczne szczególnie należy unikać między godziną 11:00 a 15:00, ponieważ wtedy słońce świeci najintensywniej. I nie dotyczy to tylko miesięcy letnich, bowiem zachorowania na czerniaka są rozpoznawane w ciągu całego roku. Wychodząc z domu trzeba zadbać o osłaniające ciało ubranie, posmarować się kremem z filtrem, a także włożyć okulary przeciwsłoneczne oraz nakryć głowę. Odnosi się to do osób, które nie tylko wyjeżdżają na urlop, ale również pracują na słońcu. Opalanie jest szczególnie groźne w okresie dzieciństwa. Poparzenie słoneczne w wieku 4-5 lat dwukrotnie zwiększa ryzyko rozwoju czerniaka w dorosłym życiu. Dzieci nie mają jeszcze w pełni wykształconego systemu obronnego organizmu i bardzo łatwo ulegają takim oparzeniom. A więc czapki z daszkami, kapelusze z dużymi rondami, okulary przeciwsłoneczne z filtrem, okrycie ciała są w ich przypadku absolutnie konieczne. Miłośnicy opalania argumentują, że promienie słoneczne są źródłem witaminy D. Potrzebna dawkę dostarczamy przebywając na słońcu od 10 do 12 minut. Nie da się jej „wyprodukować” na zapas. Stąd coraz częściej lekarze zalecają suplementację doustną witaminy D.

Czerniak skóry jest nowotworem coraz częściej występującym w naszym społeczeństwie. Co roku odnotowuje się około 50 000 przypadków nowych zachorowań na nowotwory skóry. W tym około 2500-3000 stanowią zachorowania na czerniaki. Czerniak jest to nowotworem złośliwym skóry. Wywodzi się z komórek wytwarzających barwnik zwany melaniną, dzięki któremu nasza skóra po dłuższym kontakcie z promieniami słonecznymi ulega opaleniu. Najczęstszym jego punktem wyjścia są znamiona barwnikowe. Czerniak może pojawić się nie tylko na skórze, ale także w obrębie ust, nosa, gałek ocznych. Do najbardziej charakterystycznych czynników powstawania czerniaka zalicza się między innymi ekspozycję na promienie słoneczne jako czynnik dominujący, wiek, bo częstość występowania nowotworów najczęściej wzrasta z wiekiem, także orgowacenie słoneczne, bo najczęstszy stan przedrakowy rozwijający się na skórze narażonej na nadmierną ekspozycję na promienie słoneczne. Jesień to dobry czas na przyjrzenie się znamionom i przebarwieniom skóry. Działanie promieni słonecznych, na które wystawialiśmy się latem, jest bowiem jednym z czynników ryzyka raka skóry, w tym również czerniaka. Czerniak to jeden z najbardziej agresywnych nowotworów - w początkowym stadium rozwoju możliwy do wyleczenia. Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że co roku w Polsce czerniak jest diagnozowany u blisko 4 tys. osób. Tym samym przestał być rzadkim nowotworem, a zachorowalność na niego systematycznie rośnie. Kiedyś występował u ludzi w podeszłym wieku, teraz we wszystkich grupach wiekowych. Jest to związane ze zmianą obyczajów, która następuje od lat 90. XX, czyli panującą powszechnie modą na opalanie się oraz wakacyjne wyjazdy do krajów, gdzie słońce świeci mocniej niż u nas. Największym czynnikiem ryzyka rozwoju czerniaków oraz innych nowotworów skóry jest bowiem uszkadzające działanie promieniowania ultrafioletowego. Nie ma bezpiecznego opalania się, ale to nie oznacza, że nie należy przebywać na słońcu, gdyż wszystkie ekstremalne zachowania są groźne dla zdrowia. Pełne wystawianie się na słońce nie powinno jednak przekraczać 10 minut w godzinach popołudniowych. Oczywiście sport na świeżym powietrzu jest samą przyjemnością, ale w stroju i po zastosowaniu kremów z protekcją UV. Ekspozycji na promienie słoneczne szczególnie należy unikać między godziną 11:00 a 15:00, ponieważ wtedy słońce świeci najintensywniej. I nie dotyczy to tylko miesięcy letnich, bowiem zachorowania na czerniaka są rozpoznawane w ciągu całego roku. Wychodząc z domu trzeba zadbać o osłaniające ciało ubranie, posmarować się kremem z filtrem, a także włożyć okulary przeciwsłoneczne oraz nakryć głowę. Odnosi się to do osób, które nie tylko wyjeżdżają na urlop, ale również pracują na słońcu. Opalanie jest szczególnie groźne w okresie dzieciństwa. Poparzenie słoneczne w wieku 4-5 lat dwukrotnie zwiększa ryzyko rozwoju czerniaka w dorosłym życiu. Dzieci nie mają jeszcze w pełni wykształconego systemu obronnego organizmu i bardzo łatwo ulegają takim oparzeniom. A więc czapki z daszkami, kapelusze z dużymi rondami, okulary przeciwsłoneczne z filtrem, okrycie ciała są w ich przypadku absolutnie konieczne. Miłośnicy opalania argumentują, że promienie słoneczne są źródłem witaminy D. Potrzebna dawkę dostarczamy przebywając na słońcu od 10 do 12 minut. Nie da się jej „wyprodukować” na zapas. Stąd coraz częściej lekarze zalecają suplementację doustną witaminy D.

Obserwacja, że filtry ochronne zabezpieczają przed oparzeniem słonecznym doprowadziła do powszechnego przekonania, że działają one również protekcyjne w odniesieniu do rozwoju raków skóry, w tym czerniaka złośliwego. Tak było do czasu przeprowadzenia 15 badań kliniczno-kontrolnych oceniających potencjalne działanie ochronne filtrów słonecznych przeciwko rozwojowi czerniaka skóry, których wyniki przyniosły pewne wątpliwości. W czterech spośród 15 przeprowadzonych badań wykazano, że stosowanie filtrów w niewielkim stopniu zapobiega rozwojowi czerniaka. W trzech kolejnych badaniach stwierdzono istotne zmniejsze nie ryzyka rozwoju czerniaka u badanych stosujących filtry słoneczne w porównaniu do niestosujących filtrów ochronnych. Natomiast rezultaty pozostałych ośmiu badań wskazują na zdecydowanie większe ryzyko rozwoju czerniaka u osób stosujących filtry słoneczne. Aktualne wyniki metaanalizy obserwacyjnych badań kliniczno-kontrolnych wykazały, że nie ma związku między stosowaniem filtrów ochronnych a zapobieganiem wystąpieniu czy rozwojem czerniaka złośliwego, przy nieudanej kontroli czynników zakłócających stanowiących prawdopodobne wyjaśnienie wcześniejszych doniesień dotyczących statystycznie dodatniego związku między czerniakiem a stosowaniem filtrów słonecznych. Na przykład filtry ochronne są częściej stosowane przez osoby narażone na oparzenie słoneczne, jak również bardziej predysponowane do rozwoju czerniaka. Z drugiej strony osoby stosujące filtry słoneczne mogą korzystać również z innych metod ochronnych, takich jak: odpowiednie ubranie oraz pozostawanie w cieniu. Aktualne dane z piśmiennictwa wskazują, że stosowanie w przeszłości filtrów ochronnych starszej generacji, pochłaniających praktycznie całe promieniowanie UVB, ale pozostających bez wpływu na promieniowanie UVA, może wiązać się z większym ryzykiem występowania czerniaka w populacji osób powyżej 40 r.ż. Jeśli jednak zwrócimy uwagę na czas zbierania danych analizowanych w większości badań kliniczno-kontrolnych, dominujące właściwości ochronne filtrów UV oraz na sposób aplikowania tych środków ochronnych okaże się, że stwierdzenie braku lub niewielkiego wpływu filtrów słonecznych na zapobieganie rozwojowi czerniaka jest całkowicie przewidywalne, ponieważ skuteczność tych produktów odpowiadała wskaźnikom SPF 2-3, przy jednoczesnym braku ochrony przed promieniowaniem o długości fali większej niż 330 nm. Z drugiej strony, nowoczesne, szerokozakresowe filtry ochronne o wskaźniku SPF 25 (popularny wskaźnik SPF) aplikowane zwykle w przeciętnej ilości 1,0 mg/cm2, mają skuteczność odpowiadającą wskaźnikowi SPF 8-10 i chronią przed całym zakresem promieniowania słonecznego (UVA+UVB) tak, że do skóry dociera około 1/3 dawki promieniowania w porównaniu z produktami starszej generacji. Podczas gdy dotychczasowe dowody potwierdzające skuteczność filtrów słonecznych w ochronie przeciwko rozwojowi czerniaka są niewystarczające, dostępne dane z randomizowanych badań kontrolowanych dotyczących filtrów słonecznych wskazujące, że ich stosowanie zmniejsza występowanie rogowacenia słonecznego (będącego markerem zwiększonego ryzyka rozwoju czerniaka) oraz znamion melanocytowych (markery ryzyka rozwoju czerniaka/prekursory), nie są sprzeczne z podstawowym sposobem zapobiegania rozwojowi czerniaka dzięki szerokozakresowym filtrom ochronnym. Stanowi to dylemat. Zgodnie z zasadami medycyny opartej na faktach, 9,10 nie ma wystarczających dowodów pozwalających stosować filtry ochronne jako środki zapobiegające rozwojowi czerniaka, czego można by oczekiwać przed wprowadzeniem nowych środków do postępowania terapeutycznego. Uzyskanie dowodów wskazujących, czy nowoczesne, szerokozakresowe filtry słoneczne z wysokim wskaźnikiem SPF są lub nie są skuteczne, zajmie dziesięciolecia. Ponieważ brakuje wystarczających dowodów to, czy rekomendacje związane z zapobieganiem rozwojowi czerniaka powinny w większym stopniu podkreślać konieczność unikania ekspozycji na promieniowanie słoneczne, pozostawanie w cieniu oraz noszenie odpowiednich ubrań jest kwestią sporną. Z drugiej strony zasada przezorności stanowiąca, że jeśli działanie lub prawo może wywołać ciężką lub nieodwracalną szkodę społeczną, wówczas przy braku naukowego porozumienia dotyczącego przyczyn szkody, ciężar dowodów spada na tego, kto popierał takie działanie. Innymi słowy, ci, którzy z braku wystarczających dowodów skuteczności nie zalecają stosowania filtrów słonecznych jako prewencji rozwoju czerniaka, muszą wykazać wspomniany brak skuteczności, aby można stosować ich zalecenie. Logika podpowiada, że udowodnienie tego faktu jest trudne ze względu na powszechne uznawanie ekspozycji na promieniowanie słoneczne za czynnik predysponujący do rozwoju czerniaka, a nowoczesne filtry ochronne zmniejszają przenikanie promieniowania UV w głąb skóry, przy czym zależy to w większym stopniu od prawidłowego stosowania preparatów ochronnych i metod ich aplikacji niż od właściwości technicznych (np. wskaźnik SPF oraz wskaźnik UVA) produktu. Jeśli możemy w rozsądny sposób postulować, że częstość występowania czerniaka można zmniejszyć dzięki stosowaniu, w trakcie rekreacyjnego korzystania z dużych dawek promieniowania słonecznego (sposób korzystania ze słońca jest uważany za najważniejszy czynnik indukujący i promujący rozwój czerniaka), nowoczesnych, szerokozakresowych filtrów słonecznych o wysokim wskaźniku ochrony, to czy możemy jednocześnie oszacować, jak wielu czerniaków się uniknie dzięki ich stosowaniu? Rozpowszechnienie stosowania filtrów słonecznych różni się znacznie w zależności od kraju, płci oraz wieku badanych. Jest to popularna forma ochrony stosowana w trakcie rekreacyjnego korzystania z promieniowania słonecznego, zwłaszcza w trakcie kąpieli słonecznych czy plażowania. Przegląd sześciu badań dotyczących stosowania filtrów ochronnych przez dorosłych w okresie letnim wykazał, że średnia częstość ich użycia wynosi około 20 i 40%, odpowiednio dla kobiet i mężczyzn, co powoduje, że ogólna częstość stosowania takich produktów wynosi około 30%. Te wartości pozostają w zgodzie z wynikami badań obserwacyjnych, przeprowadzonych w Wiktorii, w Australii, a dotyczących przeciwsłonecznych zachowań ochronnych. W celu zobrazowania zagadnienia założyliśmy, że niestosowanie szerokozakresowych filtrów ochronnych w trakcie rekreacyjnego korzystania z promieniowania słonecznego wiąże się z 20% ryzykiem rozwoju czerniaka (tj. względne ryzyko wynosi 1,2). Oznacza to, że u około 200 000 osób rocznie, na świecie, zostanie rozpoznany czerniak, z czego około 80% potencjalnych chorych żyje w krajach wysokorozwiniętych. Opierając się na przedstawionym wyżej równaniu obliczyliśmy, że stosowanie filtrów słonecznych mogłoby zapobiec rozwojowi około 24 500 (12,25% – przyp. tłum.) przypadkom czerniaka, a nie jak się zakłada 30%. Wysoce prawdopodobne jest, że nigdy nie osiągnie się pełnej współpracy w zakresie prawidłowego stosowania filtrów ochronnych podczas rekreacyjnego korzystania z promieniowania słonecznego. Możemy jednak użyć tej samej metody do oszacowania dodatkowej liczby czerniaków, których można by uniknąć, gdyby stosowanie filtrów wzrosło powyżej dotychczasowych 30%, w zakresie względnego ryzyka. Na przykład, jeśli rozpowszechnienie stosowania filtrów słonecznych wzrosłoby z 30 do 50%, można by uniknąć kolejnych 6380 przypadków czerniaka. Względne ryzyko rozwoju czerniaka u osób niestosujących filtrów ochronnych wynosi 1,2. Z braku danych potwierdzających te szacunki, pozostaje niepewność. Konsekwentnie powtarzając wyżej przedstawione obliczenia i używając innych możliwych wartości określających ryzyko, szacunkowo (rycina), możliwe jest uniknięcie znacznej liczby czerniaków, a co za tym idzie, istotnych kosztów finansowych, społecznych i emocjonalnych, nawet przy bardzo skromnych obliczeniach dotyczących korzyści wynikających ze stosowania szerokozakresowych filtrów W ciągu ostatnich lat formuła oraz właściwości absorpcyjne filtrów ochronnych bezsprzecznie się poprawiły. Dowody potwierdzające skuteczność tych nowoczesnych środków w zapobieganiu rozwojowi czerniaka są jednak trudne do ustalenia i będzie tak przez co najmniej kolejną dekadę. Istnieje możliwość, że jeśli będziemy oczekiwali dowodów potwierdzających ich skuteczność, u wielu osób dojdzie do rozwoju czerniaka, którego można by uniknąć dzięki stosowaniu filtrów słonecznych jako części postępowania ochronnego w trakcie okresów nasilonego nasłonecznienia. Jeśli weźmiemy pod uwagę znaczną liczbę czerniaków, których można by uniknąć, jeśli udowodni się, że nowoczesne filtry ochronne zapewniają chociażby nieznaczne zmniejszenie ryzyka, niezalecanie ich stosowania, wraz z innymi metodami ochrony, będzie nieodpowiedzialne, biorąc pod uwagę walkę z corocznie zwiększającą się liczbą czerniaków. ( badania autorstwa B. L. Diffey ) .

Czerniak jest coraz częściej diagnozowanym nowotworem skóry. Z pewnością jest to związane z tym, że do powierzchni Ziemi dociera coraz większa ilość szkodliwego promieniowania ultrafioletowego. Wiedząc o tym, na uwadze powinniśmy mieć to, że konieczne jest stosowanie filtrów ochronnych. Pamiętajmy o tym, że nie jest to jedyna forma ochrony, którą powinniśmy stosować. Warto zaznaczyć, że konieczne jest stosowanie kapeluszy, a także okularów przeciwsłonecznych, o których pisze użytkownik maromaro2. Wiele osób nie decyduje się na inwestowanie w nie nieco większej ilości pieniędzy co moim zdaniem jest błędem. Często są one kupowane w supermarketach czy też w Internecie, za stosunkowo niską cenę. Inwestowanie w swoje zdrowie, a właściwe jego ochronę to jedna z lepszych inwestycji, którą możemy sobie zapewnić. Pamiętajmy, że czerniak to bardzo niebezpieczny nowotwór złośliwy, który często może dawać przerzuty, co znacznie zmniejsza szanse na skuteczne wyleczenie.