Nie ma większego poświęcenia niż narażenie swojego zdrowia i życia, aby pomagać innym. Pamiętajmy o bohaterkach, które opiekowały się nami, naszymi bliskimi lub osobami z naszej społeczności. Cieszę się, że uhonorowana zostanie ich ogromna zasługa dla innych. Ich śmierć przynosi ogromny smutek zwłaszcza teraz, gdy sytuacja uległa poprawie. Nikt nie powinien umrzeć przez tą starszną chorobę jednak musimy iść dalej i nie zapominać o poświęceniu pielęgniarek.

Koronawirus przeraził cały świat, w tym wielu Polaków, ale najbardziej tych, którzy wykonują zawody wymagające częstego kontaktu z wieloma nieznajomymi ludźmi. Polska lista profesji niebezpiecznych w czasach zarazy różni się od chińskiej czy włoskiej, a to dlatego, że – wyciągając wnioski z dramatycznych doświadczeń Państwa Środka i Italii – rząd dość szybko przeorganizował pracę służb medycznych i sanitarnych, a zarazem administracyjnie zakazał działalności w tych sferach i miejscach, w których ryzyko zakażenia wydawało się na pierwszy rzut oka największe. A najbardziej ryzykowne są – z natury rzeczy – miejsca i wydarzenia związane z obecnością i obsługą tłumów ludzi: placówki kultury - kina, teatry, muzea, biblioteki; obiekty sportowe; imprezy masowe: targi, konferencje itp.; instytucje oświaty (właśnie tak w tzw. normalnych warunkach najczęściej dochodzi do zakażeń np. grypą): czyli żłobki, przedszkola i szkoły. Główny Inspektor Sanitarny wydał przy tym zalecenia dla firm, m.in. by tam, gdzie to możliwe, stosować pracę zdalną – bez wychodzenia z domu. Celem jest utrzymanie w praktycznej kwarantannie przez najbliższe dwa tygodnie – czyli w okresie przewidywanej największej ekspansji koronawirusa – jak największej liczby Polek i Polaków. Rząd wraz z samorządami zdecydował się też na zamknięcie placówek dziennego wsparcia osób starszych, w tym klubów seniora, ponieważ – jak już chyba wszyscy wiedzą – śmiertelność wirusa rośnie gwałtownie wraz z wiekiem zarażonego. To z kolei zminimalizowało ryzyko zarażenia pracowników dezaktywowanych placówek i instytucji. Ogólne zalecenie dla seniorów jest jasne: jeśli nie musicie, nie wychodźcie z domów, a jeśli musicie, to zróbcie wszystko, by ograniczyć kontakty z otoczeniem. Nie tylko z innymi ludźmi, ale też z obiektami i przedmiotami potencjalnie zarażającymi, czyli takimi, z którymi mógł mieć kontakt chory lub nosiciel; chodzi zwłaszcza o przedmioty z tworzyw sztucznych – wirus potrafi przeżyć na ich powierzchni nawet trzy dni; w powietrzu – trzy godziny. Bardzo mocne zalecenie dotyczy też kontaktów seniorów, zwłaszcza po 70-ce (98 proc. zmarłych na koronawirusa we Włoszech miało ponad 68 lat) z osobami młodymi, szczególnie małymi dziećmi, które potrafią roznosić chorobę, choć same nie mają żadnych jej objawów. Rada brzmi: w ogóle się z nimi nie spotykać i nie stykać. o bardzo trudne, bo w momencie zamknięcia szkół i przedszkoli nagły renesans przeżył „zawód” babci i dziadka (zdani na siebie rodzice naprawdę nie mają co zrobić z dziećmi). Jednocześnie jest to jednak „zawód” bardzo wysokiego ryzyka, więc powinniśmy robić wszystko, by nasi seniorzy nie musieli go wykonywać. Nawet jeśli bardzo chcą. W drugiej fazie ekspansji koronawirusa, gdy skokowo zwiększyła się liczba zakażonych i ciężko chorzy zaczęli się zgłaszać do placówek opieki zdrowotnej (lub byli do nich dowożeni), gwałtownie wzrosło ryzyko wykonywania zawodu lekarza, pielęgniarki/pielęgniarza czy sanitariusza/sanitariuszki. Wbrew pozorom, nie dotyczyło ono jednak w pierwszym rzędzie pracowników oddziałów chorób zakaźnych, lecz lekarzy i pielęgniarek z przychodzi i oddziałów ogólnych – bo tam w pierwszym rzędzie trafiali chorzy, a przy tym – nie było odpowiednich procedur i narzędzi zapobiegających zakażeniu. W efekcie pracownicy służby zdrowia stanowili niespełna jedną trzecią wszystkich hospitalizowanych w Wuhan, a wśród nich było aż 77,5 proc. osób zatrudnionych na oddziałach ogólnych, a tylko 5 proc. – na oddziale ratunkowym i intensywnej terapii. Z dalszych analiz wynika, że oprócz pracowników służby zdrowia wśród zakażonych najwięcej było osób zatrudnionych w turystyce i hotelarstwie (przewodnicy, opiekunowie grup, rezydenci, piloci wycieczek, pracownicy recepcji), handlu i usługach (sprzedawcy, kasjerzy, obsługa klienta), organizacji imprez masowych i biznesowych (zmarło m.in. kilku organizatorów spotkań biznesowych oraz uczestników takich spotkań), transporcie (kierowcy, taksówkarze, kurierzy), ochronie mienia i ludzi (stróże, ochroniarze), budownictwie (dotyczyło to bezpośrednich okolic epidemii, a do zarażenia doszło pośrednio, np. poprzez sprzedawcę w sklepie). O dziwo, w owej „chińskiej fazie” rozwoju pandemii nie stwierdzono jakiegoś szczególnego nasilenia infekcji w gastronomii, a więc w popularnych barach, bądź restauracjach. Zjawisko takie wystąpiło natomiast później we Włoszech – jeden nosiciel potrafił zarazić ponad połowę klientów i to nie tylko tych, którzy znajdowali się wraz z nim w lokalu, ale też tych, którzy przyszli później. Stąd bezprecedensowa decyzja władz o zamknięciu lokali. Ten trend dotarł już do Polski. Pracownicy jednej z małopolskich fabryk nie pozwolili opuścić szoferki kierowcom, którzy przyjechali z transportem komponentów z oddziału firmy w północnych Włoszech. Niezbędne dokumenty zostały podane przez przybyszy przez uchyloną szybkę specjalnie zabezpieczonemu pracownikowi polskiego oddziału i poddane fachowej dekontaminacji, czyli odkażeniu z domniemanych zarazków.

Miejsce pracy lekarza czy pielęgniarek oraz innych pracowników ochrony zdrowia aktualnie naraża go na zarażenie poprzez kontakt z niezdiagnozowanym nosicielem wirusa COVID-19. Niezbędnie są więc środki w postaci kombinezonów, maseczek hepa czy materiałów dezynfekcyjnych. Mając do nich nieograniczony dostęp, lekarz jest w stanie skutecznie bronić się przed zakażeniem. Szkoda, że taka sytuacja nie ma miejsca, a nawet po kilku miesiącach trwania epidemii nadal brakuje podstawowych środków ochrony osobistej. Pracownicy służby zdrowia boją się, że ze szpitala przyniosą do domu koronawirusa, a wśród ich domowników mogą być np. seniorzy, osoby z obniżoną odpornością, przewlekle chore. Trzeba zorganizować dla nich bezpieczne miejsca do kwarantanny, z których mogliby korzystać - aby nie zarażali swoich bliskich. Należy też prawidłowo zorganizować system prania i dezynfekcji odzieży ochronnej i sprzętu. Szpitale nie dają rady wywiązać się z tego obowiązku. Lekarze i pracownicy służby zdrowia muszą mieć możliwość bezpiecznie odizolować się od swoich bliskich, żeby ich nie zarazić. Boją się oni, że ze szpitala przyniosą do domu koronawirusa, a wśród ich domowników mogą być np. seniorzy. Wielu medyków nie dysponuje możliwością odbycia kwarantanny w warunkach, w których nie narażaliby na zakażenie swoich bliskich. Kolejny problem to pranie kombinezonów i odzieży ochronnej. W normalnych warunkach powinny być za to odpowiedzialne szpitale (zgodnie z kodeksem pracy). W związku z przeciążeniem spowodowanym epidemią system prania i odkażania przez szpitale w wielu miejscach nie działa. RPO zwrócił się do Dyrektorki Departamentu Zdrowia Publicznego i Rodziny Ministerstwa Zdrowia o zapewnienie pracownikom służby zdrowia lokum zastępczego, czyli stworzenie przestrzeni do odpoczynku lub kwarantanny, w której nie musieliby jednocześnie martwić się o zdrowie swoich domowników. Zaapelował również w imieniu medyków o pomoc we właściwej organizacji prania i dezynfekcji elementów odzieży ochronnej. a jak wygląda sytuacja prywatna lekarzy? Przedszkole: nie chcemy dziecka lekarza. Sąsiedzi: wyprowadźcie się, roznosicie zarazę. Sklep: nie obsługujemy pielęgniarek. Ich mężów też. Po brawach z balkonów przyszły: strach, hejt i dyskryminacja. Błagam, reagujmy! Jeśli choć jedna osoba się przeciwstawi, to ofiara hejtu wie, że nie jest sama.

Mimo, że w ostatnich latach wzrosła liczba uczelni kształcących pielęgniarki i pielęgniarzy, nie zaspokaja to jednak potrzeb placówek medycznych. Również Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego uruchomi pilotażowy program stypendialny dla studentów kształcących się na kierunku pielęgniarskim. Program stypendialny jest efektem współpracy władz samorządu województwa oraz Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koszalinie oraz koszalińskiej i szczecińskiej Izby Pielęgniarek i Położnych. To właśnie te instytucje, podpisując list intencyjny, zadeklarowały działania na rzecz poprawy sytuacji pielęgniarek i położnych na Pomorzu Zachodnim. Wprowadzenie mentoringu, to jeden z postulatów zgłaszanych przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych. Celem mentoringu jest zamortyzowanie wejścia do zawodu nowym osobom oraz zapewnienie im wsparcia zarówno merytorycznego, jak i psychologicznego przez doświadczonych pracowników – mentorów. Mają być oni odpowiedzialni za wprowadzenie do zawodu nowych pracowników, a za swoją dodatkową pracę mieliby być wynagrodzeni finansowo. Wynagrodzenie za mentoring ma wynosić 1.000 zł brutto miesięcznie i będzie stanowiło dodatek dla wynagrodzenia pielęgniarki, położnej, ratownika medycznego, którzy podejmą się roli mentora. Jedna osoba będzie mogła objąć opieką mentorską jedną lub dwie osoby. Dodatek do wynagrodzenia za opiekę mentorską nad jednym lub dwoma absolwentami przysługuje przez okres 12 miesięcy następujących po sobie. Mentoring będzie realizowany w formie pilotażu, do którego będą mogły przystąpić podmioty lecznicze posiadające umowę na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z NFZ i które zatrudniają pielęgniarki, położne i ratowników medycznych rozpoczynających pracę w zawodzie. Takim mentoringiem ma być objęte 15.000 osób w okresie 4 lat. Rozwiązaniem, korzystnym i dla personelu i dla pacjentów byłoby, jak podkreślano podczas dyskusji, obudowywanie zawodów medycznych zawodami wspomagającymi – w przypadku pielęgniarek jest to przede wszystkim zawód opiekuna medycznego.W interpelacji do Ministerstwa Zdrowia przypomniano, że średnia wieku pielęgniarek w Polsce wynosi obecnie 53 lata, a położnych 51 lat. Problem braku kadr pielęgniarek i położnych podkreślają również samorządy. Poprawę sytuacji widzą w zmianie systemu kształcenia pielęgniarek i położnych. Proponują przywrócenie kształcenia tych kadr na poziomie szkół policealnych z możliwością kontynuacji nauki na poziomie studiów pierwszego oraz drugiego stopnia. Jakiś czas temu pielęgniarki z całego kraju zjechały na dwudniowy protest przed Sejmem. Domagały się wyższych wynagrodzeń i uznania kwalifikacji. Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych apeluje o utrzymanie korzystnych dla zawodów medycznych poprawek Senatu do ustawy o najniższych wynagrodzeniach. Według doniesień wycena świadczeń pielęgniarek i położnych nie nadąża za inflacją, która sięga już 12,3 procent. Pracownicy domagają się podniesienia stawek za pacjenta dla pielęgniarek w podstawowej opiece zdrowotnej. Pielęgniarki zwracają uwagę na fakt, że stan epidemii nadal obowiązuje, konieczne jest więc utrzymywanie podwyższonego reżimu sanitarnego, który związany jest z ponoszeniem dodatkowych wysokich kosztów. Od 1 kwietnia 2022 roku zgodnie z zarządzeniem Prezesa NFZ – obowiązuje nowa, zwiększona o 4,5 procent, roczna stawka kapitacyjna oraz cena jednostkowa jednostek rozliczeniowych za realizację świadczeń pielęgniarki POZ, położnej POZ oraz pielęgniarki szkolnej. Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych wskazuje, że wzrost finansowania o 4,5 procent nie pokrywa rzeczywistej inflacji na rynku usług medycznych, związanych ze wzrostem kosztów funkcjonowania praktyk zawodowych oraz podmiotów leczniczych. Od lipca wzrosły minimalne wynagrodzenia w ochronie zdrowia na mocy nowelizacji ustawy o minimalnych płacach w tej branży. Ustawowe podwyżki dotyczyć jednak będą wyłącznie pracowników zatrudnionych na etatach w przychodniach lub szpitalach a pielęgniarki i położne Podstawowej Opieki Zdrowotnej często prowadzą jednoosobowe praktyki czy pracują na kontraktach. Podwyżki więc ich nie obejmą.Pielęgniarek i położnych w Polsce brakuje, a w kolejnych latach - jak wskazują eksperci - kryzys kadrowy będzie się pogłębiał. Warto zwrócić uwagę, że liczba szkół posiadających akredytację Ministra Zdrowia na kształcenie pielęgniarek na poziomie pierwszego stopnia wzrosła z 77 uczelni w 2015 r. do 110 uczelni w 2021 roku. Jednocześnie istotnie wzrosło zainteresowanie studiami pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo. W roku akademickim 2015/2016 liczba studentów na kierunku pielęgniarstwo I stopnia wynosiła 5 935 osób, natomiast w roku 2020/2021 – 8 202. Natomiast na kierunku położnictwo I stopnia w roku akademickim 2015/2016 liczba studentów wynosiła 953 osoby, a w roku akademickim 2020/2021 – 1 218 - wskazał wiceminister zdrowia. Zapewnienie opieki zdrowotnej mieszkańcom Domów Pomocy Społecznej oraz umożliwienie udzielania przez nie ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych, to główne założenia projektu ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o działalności leczniczej. Zmiany, które proponuje Ministerstwo Zdrowia we współpracy z Ministerstwem Rodziny i Polityki Społecznej, mają również pozwolić na finansowanie wynagrodzeń pielęgniarek ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. Oprócz tego DPS-y mogłyby udzielać świadczeń zdrowotnych swoim mieszkańcom. Oba resorty motywują zaproponowane zmiany wyzwaniami demograficznymi, podlegającymi m.in. na zwiększającej się liczbie osób starszych (przy jednocześnie spadającej licznie osób młodych) oraz kulturowymi i społecznymi polegającymi chociażby na coraz większej liczbie jednoosobowych gospodarstw domowych. Po wprowadzeniu zmian Dom pomocy społecznej będzie mógł być świadczeniodawcą i zawierać umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, na podstawie których będzie udzielał świadczeń opieki zdrowotnej dla swoich mieszkańców. Jednocześnie projektowane przepisy „pośrednio” (DPS jako podmiot leczniczy) uregulują status prawny pielęgniarek pracujących obecnie w DPS. Akutalnie pielęgniarki zatrudnione w domach pomocy społecznej udzielają świadczeń zdrowotnych, choć placówki te nie są podmiotami leczniczymi. Ta nieścisłość stanowiła problem w przypadku podwyżek wynagrodzeń dla pracowników medycznych zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Starostwo powiatowe kolejny rok funduje stypendia studentkom i studentom pielęgniarstwa, którzy zdecydują się podjąć pracę w szpitalach w Wodzisławiu Śląskim i w Rydułtowach. Jednym z warunków otrzymania stypendium w wysokości tysiąca złotych miesięcznie jest przepracowanie co najmniej trzech lat po studiach w tych szpitalach. W aktualnym naborze o stypendium mogą starać się studenci III roku studiów pierwszego stopnia lub II roku studiów drugiego stopnia, kształcący się na kierunku pielęgniarstwo. Tworząc powiatowy program, wodzisławscy samorządowcy m.in. brali pod uwagę analizy, zgodnie z którymi w ciągu najbliższych 10 lat jedna trzecia polskich szpitali może zostać zamknięta z powodu braku personelu pielęgniarskiego. Inicjatywa jest próbą lokalnego przeciwdziałania temu i przekonywania studentek i studentów kierunków pielęgniarskich do pozostania i podjęcia pracy na miejscu. Podobny program jest realizowany także w Częstochowie, gdzie przedsięwzięcie, adresowane początkowo tylko do przyszłych lekarzy, w ubiegłym roku rozszerzono także o pielęgniarki. Nazwę częstochowskiego programu zmieniono wówczas z "Dostępny lekarz" na "Częstochowa dla Medyków". Celem miejskiego programu jest zapewnienie kadry dla Miejskiego Szpitala Zespolonego. Oprócz stypendiów program "Częstochowa dla Medyków" zakłada także pomoc samorządu w szkoleniu, dokształcaniu i podnoszeniu kwalifikacji osób wykonujących zawody medyczne. Również z tej możliwości - obok lekarzy - w razie potrzeb mogą korzystać pielęgniarki i pielęgniarze. W naszym kraju prawo do wykonywania zawodu posiada blisko 300 tysięcy pielęgniarek i pielęgniarzy. W zawodzie pracuje 195 tys. Na Pomorzu Zachodnim to liczba odpowiednio 11 tys. i 8 tys. Rośnie średni wiek pielęgniarki. O ile w 2010 roku było to 45 lat, to w 2020 roku były to już 53 lata. Największe zapotrzebowanie notuje się obecnie w specjalizacjach pielęgniarstwa internistycznego, pediatrycznego, onkologicznego i neonatologicznego.